make dark

- robić meble/zabawki to make furniture/toys

- robić herbatę/obiad to make tea/lunch

- robić szal szydełkiem/na drutach to crochet/knit a shawl

- robić obuwie na obstalunek a. na zamówienie [szewc] to make shoes to order

- robił sobie garnitury na miarę he had his suits made to measure ⇒ zrobić

- robić wdech/wydech to breathe in/breathe out

- robić pranie to do (the) washing

- robić porządki w domu to do (some) house cleaning, to clean the house

- robić korektę to proof-read

- robić notatki to make notes

- robić badania naukowe to do research

- robić makijaż to make up

- robić komuś operację to operate on sb

- robić komuś prześwietlenie to give sb an X-ray

- robiła mu opatrunki she dressed his wound/cut

- robić komuś prezenty to give sb presents

- robić przygotowania do czegoś to make preparations for sth

- robić zebranie załogi to organize a staff meeting

- nie móc nic robić to be unable to do anything, to be incapable of doing anything ⇒ zrobić

- robić scenę to make a scene

- robić głupstwa to be silly

- nie rób głupstw don’t be silly

- robić obietnice/propozycje to make promises/proposals

- robić dygresje to make digressions, to digress

- robić ustępstwa to make concessions

- robić zamieszanie to make a fuss

- robić panikę to panic

- dobrze/źle robi, że idzie na urlop it’s a good/bad idea for him/her to go on holiday

- robić komuś wymówki/zarzuty (z powodu czegoś) to reproach sb (for sth)

- robić komuś krzywdę to do harm to sb

- robić aluzje (do czegoś) to make allusions (to sth) ⇒ zrobić

- robić na budowie to work on a construction site

- robić od świtu do nocy to work from dawn until dusk

- robić przy nafcie to work on an oil rig

- robić u kogoś pot. to work for sb

- śniadanie już się robi breakfast is being made ⇒ zrobić się

- robi się ciemno/widno/zimno it’s getting dark/light/cold

- kiedy na nią patrzy, robi mu się wesoło na sercu when he looks at her his spirits rise ⇒ zrobić się

- robić się na blond/rudo to dye one’s hair blond/red

- robić się na piękną a. bóstwo to tart oneself up GB pot.

- co z nim/nimi robić? what shall we do with him/them?

- co tu (tam) robisz? what have you been up to?

- co a. cóż (było) robić? what is/was there to do?

- wiek robi swoje age takes its toll

- moje argumenty zrobiły swoje my reasoning was effective

- coś się ze mną/z tym komputerem robi something’s the matter with me/the computer

- czas robi swoje time marches on

- każdy robił co mógł ≈ everybody did their best

- robił co mógł, żeby jej pomóc he did his best to help her

- robi, co (do niego/niej) należy he/she’s doing what he/she has to do

- robi, co chce he/she does as he/she likes

- tu każdy robi co mu się żywnie podoba it’s Liberty Hall here!

- ziółka dobrze jej robią na wątrobę herbal tea is good for her liver

- niewiele sobie robić z kogoś/czegoś to not care much about sb/sth

- niewiele sobie robi z twoich uwag he/she doesn’t care much about what you have to say

- robi mi się niedobrze a. słabo I feel sick

- robi mi się za gorąco a. za zimno I’m beginning to feel too hot/cold

- robi się!, już się robi! pot. right oh!

- robić dużo a. wiele dobrego to do a lot of good

- robić pieniądze/fortunę a. majątek to make money/a fortune

- robić grymasy a. fochy to sulk, to be in a pet

- robić 100 kilometrów na godzinę to do a 100 kilometres per hour

- robić kogoś na szaro pot. to set sb up, to frame sb

- robić komedie pot. to indulge in play-acting, to be play-acting

- robić komuś kawały to play tricks on sb

- robić pod siebie pot. to be incontinent

- robić sobie z kogoś zabawę to make fun of sb; to make sport of sb dat.

- robić swoje to do one’s job, to do one’s own thing

- robić tragedię z czegoś to make sth out to be a tragedy

- nie rób tragedii, wszystko się ułoży don’t despair, everything will be alright

- robić w majtki a. spodnie a. portki posp. to wet oneself posp.; to wet one’s pants, to mess oneself

- robił w portki ze strachu he was scared out of his wits; he shat himself with fright posp., he was scared shitless posp.

- robić wiele/wszystko, aby… to do a lot/everything in order to…

- robić wyjątek to make an exception

- robić z czegoś sekret a. tajemnicę to make a secret out of sth, to be secretive about sth

- nie robiła z tego sekretu a. tajemnicy she made no secret of it

- robić z kogoś durnia a. głupca a. balona to make a fool of sb

- robić z siebie/kogoś pośmiewisko to make a laughing stock of oneself/sb

* * *

rób

1. (= wytwarzać, przyrządzać) make ( coś z czegoś sth from sth l. sth (out) of sth); (krok, spacer, notatki, zdjęcie) take; robić błędy ortograficzne be a bad speller; robić bokami (= oddychać ciężko) pant; robić długi contract debts; robić w majtki pot. shit one's pants; robić pieniądze make money; kaczki robią „kwa” ducks go „quack”.

2. (= czynić) make, do; robić swoje (= wykonywać swoją pracę) do one's job; (= nie wychylać się) mind one's own business; robić komuś kawały play jokes on sb; robić na kimś wrażenie impress sb; nie robić wrażenia fail to impress; zupełnie nie zrobiło to na nim wrażenia it was completely lost on him; robić plany na przyszłość look ahead; robić porządki ( w domu) clean house; robić słodkie oczy do kogoś make sheep's eyes at sb; robić dobrą minę do złej gry grin and bear it, put on a brave l. bold front; robić (sobie) makijaż make up; robić coś na zamówienie make sth to order; robić (sobie) przerwę take a break; robić zakupy do the shopping, shop; dużo gadać, a mało robić be all mouth and no action; nic sobie nie robić z kogoś/czegoś laugh at sb/sth, set sb/sth at naught; robić sobie jaja take the piss (z kogoś/czegoś out of sb/sth); przestań robić sobie jaja! cut the kidding!; robić coś dla frajdy/zysku pot. do sth for kicks/profit; robić postępy w czymś get on with sth, make headway in l. with sth; robić kogoś w balona take sb for a ride, take the mickey out of sb; robić z czegoś dobry użytek use sth to advantage; robić z czegoś dramat l. tragedię make a drama out of sth; robić z igły widły make a mountain out of a molehill; robić wszystko z zegarkiem w ręku live by the clock; cóż on u licha robi? what on earth is he doing?.

3. (= powodować) (zamieszanie, hałas, problemy) make, cause; robić alarm raise the alarm; robić komuś konkurencję compete with sb; robić trudności raise difficulties; robić z czegoś problem l. sprawę make an issue out of sth; robić komuś nadzieję raise sb's hopes; robić komuś krzywdę harm sb, wrong sb; robić z siebie głupka make a fool of o.s.; robić z siebie widowisko make an exhibition l. a spectacle of o.s.

4. (= postępować, działać) do, act; to ci dobrze zrobi it will do you good; nie robi mi to różnicy it's all the same to me, it doesn't make any difference to me.

5. pot. (= pracować zarobkowo) work.

rób

1. (= być robionym) be made; robić się na bóstwo doll o.s. up.

2. (= przeobrażać się, stawać się) grow, become, turn, go; robi się ciemno/zimno it's getting dark/cold; robi się go żal one feels sorry for him; robi mi się niedobrze I'm beginning to feel sick; robi mi się niedobrze już na samą myśl o tym the very thought of it makes me sick; już się robi no sooner said than done; już się robi! I (we etc.) will get right down to it!; na tym biurku robią się plamy this desk stains easily; tak się nie robi (= tak nie wolno) it's not fair; robiło się gorąco przen. the situation was hotting up.

- słusznie uczyniłeś you did the right thing

- uczynił na nas wrażenie kochającego ojca he gave us the impression of being a loving father

- wystawa uczyniła duże wrażenie the exhibition made quite an impression

- uczynił mnie swoim asystentem he made me his assistant

- życie uczyniło go ostrożnym life made him careful

- uczynić kogoś nieśmiertelnym to immortalize sb

- uczynił się ich królem he made himself their king

- uczyniło się ciemno/zimno it grew dark/cold

- w kościele uczyniło się cicho i strasznie a horrible silence fell in the church

- nagle uczyniło mu się gorąco suddenly he felt hot

- jest wielu znanych aktorów there are many well known actors

- nie ma nikogo, kto mógłby to zrobić there’s no one who could do it

- czy jest Bóg, czy go nie ma? does God exist, or not?

- był sobie kiedyś stary król there was a. lived once an old king

- nie było cię jeszcze wtedy na świecie this was before you were born

- kiedy mnie już z wami nie będzie euf. when I am no more a. I am no longer with you euf.

- myślę, więc jestem I think, therefore I am

- być albo nie być to be or not to be

- to dla nas być albo nie być this is our to be or not to be, this is our Waterloo

- nie ma już dla niej ratunku nothing can save her now

- jest wiele powodów do zadowolenia there’s good reason to be happy

- nie ma obaw a. strachu pot. ! no problem! pot., not to worry! pot.

- nie ma powodu do obaw there is no reason a. need to worry

- są sprawy, których nigdy nie zrozumiesz there are (certain) things that you’ll never understand

- nie ma co płakać/gadać it’s no use crying/talking (about it)

- nie ma co żałować (there’s) no need to be sorry

- nie ma co a. czego żałować it’s no great loss

- nie ma czemu się dziwić, że… it’s no surprise a. wonder that…

- nie ma o co się kłócić there’s nothing to quarrel about

- nie ma czym się martwić/czego się bać there’s nothing to worry about/to be afraid of

- nie ma z czego być dumnym (it’s) nothing to be proud of

- nie ma z czego się cieszyć/śmiać there’s nothing to rejoice/to laugh about

- „dziękuję za podwiezienie” – „nie ma za co” ‘thanks for the lift’ – ‘don’t mention it’ a. ‘you’re welcome‘

- „przepraszam, że panu przerwałem” – „nie ma za co” ‘sorry I interrupted you’ – ‘that’s all right’

- już cię/was nie ma! off with you!

- być w pracy/szkole to be at work/at school

- być w teatrze/na koncercie to be at the theatre/at a concert

- teraz wychodzę, ale będę w domu o piątej I’m going out now, but I’ll be home at five

- dzisiaj nie ma go w biurze he’s not in the office today

- w pokoju nikogo nie ma/nie było there is/was no-one in the room

- jest już piąta, a jego jak nie ma, tak nie ma it’s already five, and he’s still not here a. there’s still no trace of him

- „czy jest Robert?” – „nie, nie ma go, jest jeszcze w szkole” ‘is Robert in?’ – ‘no, he’s not, he’s still at school’

- „są jeszcze bilety na ostatni seans?” – „niestety, już nie ma” ‘do you still have tickets for the last showing?’ – ‘sorry, all sold out’

- czy będziesz jutro w domu? ‘will you be at home a. in home tomorrow?’

- kiedy (ona) będzie znowu w Warszawie? when will she be in Warsaw again?

- byłem wczoraj u Roberta/u babci I was at Robert’s/granny’s yesterday, I went to see Robert/granny yesterday

- był przy narodzinach swojej córki he was present at the birth of his daughter

- nigdy nie byłem w Rosji I’ve never been to Russia

- „skąd jesteś?” – „(jestem) z Krakowa/Polski” ‘where are you from?’ – ‘(I’m) from Cracow/Poland’

- „gdzie jesteś?” – „tutaj!” ‘where are you?’ – ‘(I’m) here!’

- „jestem!” (przy odczytywaniu listy) ‘here!’, ‘present’

- będąc w Londynie, odwiedziłem Annę when a. while I was in London I went to see Anna

- biblioteka jest w budynku głównym the library is in the main building

- w jednym pudełku jest dziesięć bateryjek there are ten batteries in a packet

- w domu nie było nic do jedzenia there was nothing to eat at home a. in the house

- co jest w tym pudle? what’s in this box?

- gdzie jest moja książka/najbliższa apteka? where’s my book/the nearest chemist’s?

- co jest dzisiaj na lunch? what’s for lunch today?

- wczoraj na kolację był dorsz there was cod for dinner yesterday

- „dużo masz tych ziemniaków?” – „oj, będzie” pot. ‘got a lot of those spuds?’ – ‘loads’ pot.

- będzie, będzie, więcej się nie zmieści pot. that’s plenty a. that’ll do, there’s no room for any more

- jest godzina druga po południu it’s two in the afternoon a. two p.m.

- nie ma jeszcze szóstej rano it’s not yet six a.m.

- zanim dotrzemy do domu, będzie ósma wieczorem/północ it’ll be eight p.m./midnight by the time we reach home

- był maj it was in May

- to było w grudniu 1999 it was in December 1999

- to było dawno, dawno temu this was a long, long time ago

- jest piękny ranek it’s a fine morning

- jest mroźno/upalnie it’s nippy/hot

- wczoraj był deszcz/mróz it was raining/freezing yesterday

- ciekawe, czy jutro będzie pogoda I wonder if it’s going to be fine tomorrow

- nie pamiętam dokładnie, to było dość dawno temu I can’t really remember, it was some time ago

- z niego jeszcze coś będzie he’ll turn out all right

- co z niego będzie? how will he turn out?, what will become of him?

- będzie z niego dobry pracownik he’ll be a good worker

- kuchmistrz to z ciebie nie będzie you’ll never make a chef

- z tych kwiatów nic już nie będzie these flowers/plants have had it pot.

- z naszych planów/wakacji nic nie będzie nothing will come of our plans/holidays

- nic z tego nie będzie it’s hopeless

- nic dobrego z tego nie będzie nothing good will come of it

- tyle pracy i nic z tego nie ma (he’s done) so much work and nothing to show for it

- koncert/egzamin jest jutro the concert/exam is tomorrow

- zebranie było w sali konferencyjnej the meeting was (held) in the conference room

- jutro nie będzie a. nie ma lekcji there are no classes tomorrow

- był do ciebie telefon there was a phone call for you

- czy były do mnie jakieś telefony? has anyone called me?

- był wypadek w kopalni there was an accident in the mine

- co będzie, jeśli nie zdasz egzaminu? what’s going to happen if you fail the exam?

- co będzie, jeśli ktoś nas zobaczy? supposing a. what if someone sees us?

- nie martw się, wszystko będzie dobrze don’t worry, it’ll be a. it’s going to be fine

- w życiu bywa rozmaicie you never know what life may bring

- opowiedziałem jej wszystko, tak jak było I told her everything just as it happened

- co ci/jej jest? what’s the matter with you/her?

- coś mi/jemu jest something’s the matter with me/him

- czy jemu coś jest? is anything the matter with him?

- nic mu nie będzie, to tylko przeziębienie he’ll be fine, it’s only a cold

- być na weselu/zebraniu to be at a wedding/meeting

- wczoraj byliśmy na przyjęciu we were at a reception yesterday

- być w liceum/na uniwersytecie to be at secondary school/at university

- być na studiach to be a student a. at college

- być na prawie/medycynie to study law/medicine

- był na trzecim roku anglistyki he was in his third year in the English department

- być na kursie komputerowym to be on a computer course

- być na wojnie to go to war

- być pierwszym/drugim to be the first/second to arrive

- był na mecie trzeci he came third

- czy był już listonosz? has the postman been a. come yet?

- być pod urokiem/wrażeniem kogoś/czegoś to be charmed/impressed by sb/sth

- być pod wpływem kogoś/czegoś to be under the influence of sb/sth

- prowadzić samochód, będąc pod wpływem alkoholu to drive while under the influence of alcohol

- być w ciąży to be pregnant

- być w dobrym/złym humorze to be in a good/bad mood

- nie być w nastroju do zabawy not to feel like going out a. partying

- być w doskonałej formie to be in excellent form a. in fine fettle

- być w strachu to be scared

- być w rozpaczy to be in despair

- bądźmy dobrej myśli let’s hope for the best

- jestem przed obiadem I haven’t had my lunch yet

- jestem już po śniadaniu I’ve already had breakfast

- był siedem lat po studiach he had graduated seven years earlier

- być po kielichu/po paru kieliszkach pot. to have had a drop/a few euf.

- być na diecie to be on a diet

- być na kaszce a. kleiku to be on a diet of gruel

- być na emeryturze/rencie to be on a pension

- sukienka jest do kolan the dress is knee-length

- wody było do kostek the water was ankle-deep

- firanka była do połowy okna the net curtain reached halfway down the window

- chwila nieuwagi i było po wazonie one unguarded moment and the vase was smashed to pieces

- jest już po nim/nas! it’s curtains for him/us! pot.

- jeszcze chwila i byłoby po mnie another instant and it would have been curtains for me a. would have been all up with me pot.

- być nauczycielem/malarzem to be a teacher/painter

- kiedy dorosnę, będę aktorem when I grow up, I’ll be an actor

- być Polakiem/Duńczykiem to be Polish/Danish

- borsuk jest drapieżnikiem the badger is a predator

- nie bądź dzieckiem! don’t be childish a. such a child!

- jestem Anna Kowalska I’m Anna Kowalska

- „cześć, to ty jesteś Robert?” – „nie, jestem Adam” ‘hi, are you Robert? a. you’re Robert, are you?’ – ‘no, I’m Adam’

- co to jest – ma cztery nogi i robi „miau”? what (is it that) has four legs and says ‘miaow’?

- była wysoka/niska she was tall/short

- jest autorką cenioną przez wszystkich she’s an author appreciated by all a. everybody

- mój dziadek był podobno bardzo przystojnym mężczyzną my grandfather is said to have been a very handsome man

- wciąż jest taka, jaką była za młodu she’s still her old self

- kwiaty były żółte i czerwone the flowers were yellow and red

- pizza była całkiem dobra the pizza was quite good

- pojemnik był z drewna/plastiku the container was made of wood/plastic

- z tych listewek byłby ładny latawiec these slats could make a fine kite

- wszystko to były jedynie domysły it was all only conjecture

- czyj jest ten samochód? whose car is this?, who does this car belong to?

- ta książka jest jej/Adama this book is hers/Adam’s, this is her/Adam’s book

- żona była dla niego wszystkim his wife was everything to him

- nie naśladuj innych, bądź sobą don’t imitate others, be yourself

- ta zupa jest zimna this soup is cold

- Maria jest niewidoma Maria is blind

- jesteś głodny? are you hungry?

- Robert jest żonaty/rozwiedziony Robert is married/divorced

- są małżeństwem od dziesięciu lat they’ve been married for ten years

- bądź dla niej miły be nice to her

- bądź tak dobry a. uprzejmy would you mind

- bądź tak miły i otwórz okno would you mind opening the window?

- czy byłaby pani uprzejma podać mi sól would you be kind enough a. would you be so kind as to pass me the salt?

- nie bądź głupi! don’t be a fool!

- cicho bądź! be quiet!

- być w kapeluszu/kaloszach/spodniach to be wearing a hat/rubber boots/trousers

- była w zielonym żakiecie/czarnym berecie she was wearing a green jacket/black beret, she had a green jacket/black beret on

- być za kimś/czymś (opowiadać się) to support sb/sth, to be for sb/sth

- byłem za tym, żeby nikomu nic nie mówić I was for not telling anyone anything

- dwa razy dwa jest cztery two times two is four

- ściany pokoju były pomalowane na różowo the walls of the room were painted pink

- dzieci, które są maltretowane przez rodziców children who are abused by their parents

- tak jest napisane w gazecie that’s what it says in the paper

- samochód będzie naprawiony jutro the car will be repaired by tomorrow

- to musi być zrobione do czwartku this must be done by Thursday

- sukienka była uszyta z czarnej wełenki the dress was made of black wool

- będzie pamiętał a. pamiętać tę scenę przez cały życie he will remember this scene all his life

- będziemy długo go wspominali a. wspominać we shall a. will long remember him

- co by się było stało, gdyby nie jego pomoc what would have happened if it hadn’t been for his help

- byłaby spadła ze schodów (omal nie) she almost fell down the stairs

- byłbym zapomniał! zabierz ze sobą śpiwór I almost a. nearly forgot! take a sleeping bag with you

- jest dopiero wpół do ósmej it’s only half past seven

- nie było co jeść there was nothing to eat

- za ciepło będzie ci w tym swetrze you’ll be too hot in this jumper

- byłoby przyjemnie zjeść razem obiad it would be nice to have lunch together

- wychodzić po zmierzchu było niebezpiecznie it was dangerous going out after dark

- nie kupić tego mieszkania będzie niewybaczalnym błędem not to buy that a. the flat would be an inexcusable mistake

- z chorym było źle/coraz gorzej the patient was bad/getting worse

- z dziadkiem jest nienajlepiej grandfather is poorly

- wszystko będzie na niego he’ll get all the blame

- żeby nie było na mnie I don’t want to get the blame

- na imię było jej Maria her name was Maria

- było dobrze po północy it was well after midnight

- będzie z godzinę/trzy lata temu an hour or so/some three years ago

- będzie kwadrans jak wyszedł he must have left fifteen minutes or so ago, it’s been fifteen minutes or so since he left

- do najbliższego sklepu będzie ze trzy kilometry it’s a good three kilometres to the nearest shop

- nie ma tu gdzie usiąść there’s nowhere here to sit

- w tym mieście na ma dokąd pójść wieczorem there’s nowhere to go at night in this town

- nie ma komu posprzątać/zrobić zakupy there’s no-one to clean/to do shopping

- nie ma z kim się bawić there’s no-one to play with

- trzeba było coś z tym zrobić something had to be done about it

- trzeba było od razu tak mówić why didn’t you say so in the first place?

- czytać można było tylko przy świecach one could read only by candlelight

- jest gorzej niż można było przypuszczać it’s worse than might have been expected

■ bądź zdrów! (pożegnanie) goodbye!, take care!

- być bez forsy/przy forsie pot. to be penniless/flush pot.

- być do niczego (bezużyteczny) [osoba, przedmiot] to be useless a. no good; (chory, słaby) [osoba] to be poorly a. out of sorts

- być może perhaps, maybe

- być może nam się uda perhaps we’ll succeed

- być może a. może być, że… it may happen that…

- być niczym [osoba] to be a nobody

- znałem ją, kiedy jeszcze była nikim I knew her when she was still a nobody

- być przy nadziei a. być w poważnym a. odmiennym a. błogosławionym stanie książk. to be in an interesting condition a. in the family way przest.; to have a bun in the oven euf., pot.

- było nie było (tak czy owak) when all’s said and done, after all; (niech się dzieje co chce) come what may, be that as it may

- było nie było, to już ćwierć wieku od naszego ślubu when all’s said and done a. after all, it’s twenty-five years since we got married

- było nie było, idę pogadać z szefem o podwyżce come what may, I’m going to the boss to talk about a rise

- było siedzieć w domu/nie pożyczać mu pieniędzy pot. serves you right, you should have stayed at home/shouldn’t have lent him money

- było nic mu nie mówić you should have told him nothing

- co będzie, to będzie whatever will be, will be

- co było, to było let bygones be bygones

- co jest? pot. what’s up? pot.

- co jest, do jasnej cholery? dlaczego nikt nie otwiera? what the hell’s going on? – why doesn’t anyone open the door? pot.

- co jest? przyjacielowi paru groszy żałujesz? what’s wrong? – can’t spare a friend a few pence? pot.

- coś w tym jest a. coś w tym musi być there must be something in it

- coś w tym musi być, że wszyscy dyrektorzy będą na tym zebraniu there must be something in it, if all the directors are going to the meeting

- jakoś to będzie things’ll a. it’ll work out somehow pot.

- nie ma co a. rady oh well

- nie ma co, trzeba brać się do roboty oh well, time to do some work

- nie ma co! well, well!

- mieszkanie, nie ma co, widne i ustawne well, well, not a bad flat, airy and well laid out

- ładnie się spisałeś, nie ma co! iron. well, well, you’ve done it now, haven’t you!

- nie ma (to) jak kuchnia domowa/kieliszek zimnej wódki nothing beats a. you can’t beat home cooking/a glass of cold vodka

- nie ma (to) jak muzyka klasyczna give me classical music every time

- nie ma to jak wakacje! there’s nothing like a holiday!

- nie może być! (niedowierzanie) I don’t believe it!, you don’t say!

- niech będzie! oh well!

- niech ci/wam będzie! have it your own way!

- niech mu/jej będzie! let him/her have his/her own way!

- niech tak będzie! (zgoda) so be it!

- tak jest! (owszem) (that’s) right!

- „to jest pańskie ostatnie słowo” – „tak jest, ostatnie” ‘is that your final word?’ – ‘yes, it is’, ‘that’s right’

- tak jest, panie pułkowniku/generale! Wojsk. yes, sir!

- to jest książk. that is, that is to say

- główne gałęzie przemysłu, to jest górnictwo i hutnictwo the main branches of industry, that is (to say) mining and metallurgy

* * *

* * *

jestem jesteś są; będę będziesz bądź

1. (= znajdować się w jakimś stanie l. miejscu) be; (= istnieć) exist, be there; być na diecie be on a diet; być na emeryturze be retired; jestem po robocie I'm finished l. done with work (for today); pewnego razu był sobie król... once upon a time there lived a king...; w ogrodzie były róże there were roses in the garden; w Galaktyce są miliardy gwiazd there are billions of stars in the Galaxy; ile ich jest? how many of them are there?; być w kinie be at the theater; być na wycieczce be on a trip; być w Warszawie be in Warsaw; być u babci na wsi be at grandma's house in the country; być z kimś sam na sam be one on one with sb; od świtu jestem na nogach I have been on my feet all day; Ewa jest na ostatnich nogach Eva is ready to drop l. dead on her feet; jesteś na drodze do zawału you are on the road to a heart attack; wszystko jest na swoim miejscu everything is in its place; to było nie na miejscu that was out of line; być na ustach całego miasteczka be on the lips of everyone in town; być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; co dzisiaj będzie na obiad? what's for supper today?; wszystko jest pod ręką we have everything right at hand; być u steru przen. be at the wheel; no to jestem w domu (= zrozumiałem) that hits home; być w latach l. w leciech be up in one's years; być w sile wieku be in one's prime; być w opałach be in a bind; teraz wszystko jest w twoich rękach now everything is in your hands l. up to you; być w siódmym niebie be in seventh heaven; być w swoim żywiole be in one's element; być na zebraniu be at a meeting; być na wojnie be (fighting) in a war; być na studiach be at college; być na anglistyce be in the English Department; nigdy nie byłem w Chicago I've never been to Chicago; Adam jest pod pantoflem swojej żony Adam is henpecked; być nie w sosie be in a bad mood; jest gaz i woda we have gas and water; jestem takiego samego zdania I'm of the same opinion; jestem dobrej myśli I'm hoping for the best; jest mi u ciebie tak dobrze I feel so good at your place; jest mi głupio I feel stupid; to jest do niczego it's no good; być górą be on top; to nie jest czas po temu this is not the time for that; to nie jest mi na rękę this is inconvenient (for me); to nie jest po mojej myśli that's not what I intended l. what I had in mind; jestem pod wrażeniem I'm impressed; jestem bez pieniędzy I'm broke; jestem w ciąży I'm pregnant; Ewa jest przy nadziei przest. Eva is in the family way; jestem na służbie I'm on duty; byliśmy na spacerze we were taking a walk; dobrze wiesz, że jesteś na mojej łasce you know fully well that you're at my mercy; czy jesteś w stanie mnie zrozumieć? are you able to understand me?; jestem w dobrym humorze I'm in a good mood; byliśmy w kłopocie, co zrobić z... we couldn't figure out what to do with...; Ewa przez moment była w rozterce for a moment Ewa was in a dilemma; Ewa jest z Adamem w przyjaźni Ewa is friends with Adam; po czyjej jesteś stronie? whose side are you on?; Adam jest w porządku Adam is OK l. alright; to nie jest w moim guście that's not my style; jestem na bakier z gramatyką I haven't a clue about grammar; z teściową jestem na złej stopie I'm on bad terms with my mother-in-law; z prezesem jestem na ty I'm on a first name basis with the president; jestem za reformą I'm for the reform; oni są z sobą za pan brat they are on familiar terms; jestem z Ewą po słowie przest. I'm engaged to Eve.

2. ( część orzeczenia imiennego) jestem studentem I am a student; byłam piosenkarką I was a singer; będę generałem I will be a general; ta dziewczyna jest ładna that girl is pretty; samochód jest ojca that's father's car; ten długopis nie jest mój this pen isn't mine; bądź zdrów! get well!; jesteś dla mnie niczym! you mean nothing to me; on nie był sobą he wasn't himself; dwa razy dwa jest cztery two plus two is l. equals four.

3. ( w zdaniach bezosobowych) (= zdarzać się) jest piękny dzień it's a beautiful day; był kwiecień it was April; było to dość dawno it was l. happened quite a long time ago; był do ciebie telefon you had a call; było już późno it was getting late; nie ma co jeść there's nothing to eat; będzie z godzinę temu, jak... it's been an hour since...; a co będzie ze mną? what will happen to me?; ciekaw jestem, co z niego będzie I'm curious (about) what will become of him; jeżeli tak jest if it is so; być może maybe, perhaps; co będzie, to będzie come what may; co było, to było let bygones be bygones; jakoś to (w końcu) będzie thing's will turn out fine (in the end); co ci jest? what's wrong l. the matter with you?; z tej mąki nie będzie chleba it's hopeless; nie może być that's impossible; jest już po nim it's too late for him; he's done for; he's a goner l. a has-been; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr what's done is done; tak jest! exactly!, precisely!, that's right; wojsk. yes, sir!; to jest (= czyli) that is; było nie było whatever happens; no matter what (happens).

czasownik posiłkowy

1. tylko będę będziesz itd. ( w formach czasu przyszłego) will (be); będę pamiętał o tym I'll remember that; dzieci będą w ogrodzie the kids will be in the garden; będziemy śpiewać kolędy we're going to sing carols.

2. ( w formach strony biernej) dom był sprzedany za... the house was sold for...; jesteś obserwowany you are being watched; droga jest już naprawiona the road has been repaired.

- ciemne ubrania optycznie wyszczuplają figurę dark clothes make your body look slimmer

- substancje optycznie czynne optically active substances

* * *

Ins.pl. -mi zool. horse ( Equus caballus); dosiadać konia mount a horse; jeździć na koniu ride a horse; koń arabski Arab horse; koń angielski English Thoroughbred; koń Przewalskiego zool. Przewalski's horse ( Equus caballus przewalskii); koń morski zool. walrus, morse ( Odobenus rosmarus); koń mechaniczny fiz. horsepower; żołnierz/policjant na koniu mounted soldier/policeman; na koń! to horse!, mount up!; konia z rzędem temu, kto zna odpowiedź I'll give half my kingdom to the one who knows the answer; jechać co koń wyskoczy ride like the wind; koń by się uśmiał it's so funny I forgot to laugh; można z nim konie kraść he'd lay down in traffic for you, he'd walk a mile in the rain to help you out; zjadłbym konia z kopytami I could eat a horse; pracować jak koń work like a dog l. horse; napracowałem l. naharowałem się jak koń I feel like I've been ridden hard and put away wet; znamy się jak łyse konie I know him/her like I know myself, I know him/her better than I know myself; robić kogoś w konia pull a fast one on sb; być czarnym koniem be a dark horse; koń trojański Trojan horse; zdrowy jak koń as fit as a fiddle; uradowany, jakby go kto na sto koni wsadził happy as a clam at high tide; baba z wozu, koniom lżej one down and easier to go, every little bit helps; królestwo za konia my kingdom for a horse; darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby you don't look a gift horse in the mouth; jeśli spaść, to z dobrego konia it's better to fail aiming high than to succeed aiming low; koń ma cztery nogi, a potknie się it's a good horse that never stumbles; łaska pańska na pstrym koniu jeździ being in your master's good graces doesn't last forever, your good fortune can be changed by a twist of fate; pańskie oko konia tuczy looking after your possessions brings good results, the eye of a master does more work than both his hands; koń jaki jest każdy widzi it's as plain as the nose on your face.

Gen. -a Ins.pl. -mi

1. ( zabawka) toy horse; koń na biegunach rocking horse.

2. sport (= kozioł) (vaulting l. long) horse.

3. szachy (= skoczek) knight, horse.

4. wulg. (= penis) prick, dick; walić konia jerk off; Br. toss off.

- całować kogoś po twarzy to cover sb’s face with kisses

- roześmiać się komuś w twarz to laugh in sb’s face

- skądś znam tę twarz I know that face

- uderzył mnie pięścią w twarz he punched me in the face

- miała zakłopotany wyraz twarzy she had a troubled look on her face

- napluć a. plunąć komuś w twarz pot., pejor. to spit in sb’s face

- na zebraniu było kilka nowych twarzy there were a few new faces at the meeting

- marzenia senne to inna twarz naszej psychiki dreams constitute another facet of our psyche

- zamknij twarz! shut your face!

■ blada twarz książk. paleface

- z kamienną twarzą książk. stony-faced

- wszyscy milczeli, mieli kamienne twarze everyone stood/sat there stony-faced

- pokerowa twarz książk. poker face

- z pokerową twarzą odpowiadał na wszystkie pytania he answered all the questions poker-faced

- dać komuś w twarz pot. to slap sb across the face

- dostać w twarz a. po twarzy pot. to be slapped across the face

- do twarzy jej w tym it suits a. becomes her

- w ciemnych kolorach nie jest mi do twarzy dark colours don’t suit me

- czy byłoby mi do twarzy w różu? would I look good in pink?

- powiedzieć komuś (prosto) w twarz pot. to tell sb to their face, to tell sb outright

- powiedziałem mu prosto w twarz, że jest leniem I told him to his face that he was lazy

- kurza twarz! pot. damn it!

- leżeć/siedzieć/stać twarzą do czegoś/do kogoś to face sth/sb, to lie/sit/stand face to face with sth/sb

- leżał twarzą do ściany he lay facing the wall

- malować się na (czyjejś) twarzy książk. to be written all over sb’s face

- masz to wypisane na twarzy it’s written all over your face

- mienił się na twarzy his face changed colour

- na twarz posp. per head, a head

- na imprezie było po butelce wina na twarz at the party there was a bottle of wine per head

- padać na twarz pot. (być bardzo zmęczonym) to be dead tired

- padać przed kimś na twarz (bić pokłony) to fall prostrate a. to prostrate oneself before sb; pot., pejor. (płaszczyć się) to grovel to a. before sb

- spotkać się a. stanąć twarzą w twarz z kimś to come a. stand face to face with sb

- stanąć twarzą w twarz z czymś to face a. to come face to face with sth

- stracić/zachować twarz to lose/to save face

- twarz się mu/jej wyciąga a. wydłuża przen. his/her face drops a. falls

- kiedy usłyszał, że nie dostanie premii, twarz mu się wydłużyła when he heard he wouldn’t get a bonus his face fell

- wyjść z czegoś z twarzą pot. to get out of sth without losing face

- wyraz twarzy (facial) expression

- wziąć a. trzymać kogoś za twarz posp. to keep sb on a tight rein a. leash

- całą firmę trzymał ostro za twarz he kept a tight a. firm grip on the whole company

- zrobić sobie/komuś twarz pot. to make up a. do (up) one’s/sb’s face

* * *

* * *

pl. -e

1. (= oblicze) t. przen. face; jest/nie jest ci w tym do twarzy it becomes you/doesn't become you; ktoś ma coś wypisane na twarzy sth is written over sb's face; mieć wiatr w twarz have wind in one's face; padać przed kimś na twarz prostrate oneself before sb; rysy twarzy (facial) features; roześmiać się/napluć komuś w twarz laugh/spit in sb's face; stracić/zachować twarz przen. lose/save face; twarz pokerzysty poker face; twarzą do kogoś/czegoś facing sb/sth; twarzą w twarz (z kimś/czymś) face to face (with sb/sth); czyjś wyraz twarzy expression on sb's face.

2. (= osoba) face; blada twarz (= człowiek białej rasy) paleface; znajome/nowe twarze przen. familiar/new faces.

- zastanów się dobrze, zanim odpowiesz think (it over) carefully before you answer

- zanim się obejrzysz, będzie wiosna before you know it spring will be here

- zanim dotarli do domu, zrobiło się ciemno by the time they got home, it had grown dark

* * *

* * *

before, by the time, prior to; skończę, zanim wrócisz I will finish before you come back.

- karty do gry (playing) cards

- karty do brydża bridge cards

- talia kart a pack a. deck of cards

- tasować/rozdawać/przełożyć kary to shuffle/deal/cut the cards

- rozdać po pięć kart to deal five cards to each player

- sztuczki z karami card tricks

- mieć dobre/słabe karty to have a good/poor hand

- zaglądać komuś w kary to look at sb’s cards

- karta mi idzie/nie idzie I keep getting good/bad cards

- karta się mu odwróciła (na gorzej) the cards went against him; (na lepiej) he’s got a better hand now także przen.; his fortunes have changed przen.

- znaczone karty marked cards

- grać z kimś znaczonymi kartami przen. to play with marked cards a. with a stacked deck przen., to stack the deck against sb przen.

- mocna karta a strong suit także przen.

- karta atutowa a trump card także przen.

- mieć w ręku mocną kartę a. kartę atutową przen. to have a trump card a. strong card to play także przen.

- wróżyć z kart to tell fortunes from cards

- postawić komuś karty to read sb’s fortune from cards

- karta katalogowa an index a. file card

- karta wizytowa a calling a. visiting card

- karta do głosowania a ballot (card), a voting paper

- karta magnetyczna a magnetic card

- karta kredytowa/płatnicza a credit a. charge/debit card

- karta do bankomatu a cash card

- karta telefoniczna a telephone card, a phonecard

- automat na kartę a cardphone GB, a phonecard-operated phone

- płacić kartą (kredytową) to pay by credit card

- karta wstępu a ticket, a pass

- karta członkowska/biblioteczna a membership/library card

- karta pływacka a swimming certificate (required in order to hire a boat)

- karta łowiecka a hunting licence

- karta rowerowa a bicyclist’s licence (entitling one to ride a bicycle on public roads)

- egzamin na kartę pływacką/rowerową a test required to obtain a swimming/bicyclist’s licence

- karta jest ważna/nieważna the licence is valid/expired

- przedłużyć kartę to extend the licence period

- karta win a wine list

- wybrać danie z karty to choose a dish from the menu

- czy mogę prosić o kartę? could I have a menu, please?

- karta tytułowa the title page

- opisywać coś na kartach swojej powieści to describe sth in one’s novel

- wspaniałe/piękne/czarne karty w naszej historii a. naszych dziejach glorious/beautiful/dark episodes in our history

- najczarniejsza karta mojego życia the darkest hour of my life

- to otwiera nową kartę w historii narodu this opens a new page in the nation’s history

- jego życie było jeszcze czystą kartą his life was still a blank page

- karta nauczyciela/pacjenta the teacher’s/patient’s charter

- karta praw dziecka the children’s rights charter

- Karta Narodów Zjednoczonych the Charter of the United Nations

- karta dźwiękowa a sound card

- karta graficzna a graphics card

- grać w karty to play cards

- przegrać majątek a. przepuścić pieniądze w kary to lose a fortune at cards

- siadać do kart to sit down to (play) cards

- spędzić wieczór na kartach to spend an evening playing cards a. at cards

- □ dzika karta Sport wild card

- karta choroby a. chorobowa patient’s chart, patient’s record

- karta gwarancyjna warranty

- karta kalkulacyjna calculation chart

- karta mobilizacyjna Wojsk. mobilization assignment

- karta obiegowa clearance slip

- karta perforowana perforated card

- karta pocztowa postcard

- karta pracy work record

- karta wcielenia Wojsk. enlistment papers, draft card US

- karta zegarowa time card

- zielona karta green card

■ wyłożyć karty na stół to put a. lay one’s cards on the table

- karta przetargowa bargaining card

- grać kartę patriotycznych uczuć/uprzedzeń rasowych to play the patriotism/racism card

- grać z kimś w otwarte karty to play straight with sb

- zawsze gram w otwarte karty I always speak my mind

- zagrajmy w otwarte karty let’s make things clear

- odkryć a. odsłonić karty to show one’s hand

- postawić wszystko na jedną kartę to stake everything on one card a. one roll of the dice

- koń pociągowy a carthorse, a draught horse GB, a draft horse US

- koń wierzchowy a. pod wierzch a saddle horse

- jechać na koniu to ride a horse

- wsiąść na a. dosiąść konia to get on a. to mount a horse

- zsiąść z konia to dismount

- wóz zaprzężony w konie a horse(-drawn) cart

- na koń a. do koni! to horse!

- zaprząc konia do powozu to harness a horse to a carriage

- osiodłać konia to saddle a horse

- zbił wieżę koniem he took the rook with his knight

- koń z łękami a pommel horse

- skakać przez konia to vault over the horse

- przyślijcie po mnie konie na stację please send a carriage to pick me up at the station

- □ koń angielski thoroughbred

- koń arabski Arabian a. Arab (horse)

- koń belgijski Belgian (draught) horse GB, Belgian (draft) horse US

- koń berberyjski barb (horse)

- koń huculski Hucul (horse), Carpathian pony

- koń mechaniczny Techn. horsepower

- koń miękki Jeźdz. a horse with a soft mouth

- koń na biegunach rocking horse

- koń siodłowy przest. saddle horse

- koń twardy w pysku Jeźdz. a horse with a hard mouth

■ czarny koń pot. dark horse

- stary koń pot. (kolega) old man

- stary koń, a zachowujesz się jak dziecko a full-grown man like you acting like a baby

- być zdrowym jak koń to have the constitution of a horse

- jechać co koń wyskoczy książk. to go like a bat out of hell

- móc zjeść konia z kopytami pot. (to be so hungry that) one could eat a horse

- pracować jak koń to work like a horse a. Trojan

- znać się jak łyse konie pot. to know each other inside out pot.

- zrobić kogoś w konia pot. to take sb for a ride pot., to con sb pot.

- koń by się uśmiał (it’s) enough to make a cat laugh

- rad a. wesół a. szczęśliwy, jakby go kto na sto koni wsadził (to be) on cloud nine, (to be) in seventh heaven

- darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby przysł. don’t a. never look a gift horse in the mouth przysł.

- jak spaść to z wysokiego konia przysł. might as well be hung for a sheep as a lamb przysł.

- linia krzywa/łamana a curved/broken line

- linia prosta a straight line

- połączyć dwa punkty linią prostą to join two points with a straight line

- linia ciągła/przerywana a solid/broken line

- zeszyt w linię a lined a. ruled notebook

- papier/zeszyt w trzy linie a three-line(d) paper/notebook

- linia świateł a line a. shaft of light

- linia włosów hairline

- linia horyzontu the line of the horizon, the skyline

- linia brzegowa a shoreline, a coastline

- stoły ustawione w jednej linii tables lined up

- ustawić krzesła w jednej linii to arrange chairs in a line, to align chairs

- opływowa linia samochodu the rounded a. aerodynamic lines of a car

- klasyczna linia nosa the classic line of sb’s nose

- linia spódnicy the cut of a skirt

- suknia o wciętej linii a narrow-waisted dress

- drzewa odcinały się ciemną linią od nieba the trees cut a dark line on the horizon

- linia telefoniczna a telephone line

- linia telegraficzna a telegraph wire

- sieć linii energetycznych an electric(al) power grid

- linia wysokiego napięcia a high-voltage a. high-tension line

- linia była zajęta the line was engaged a. busy US

- zakłócenia na linii a bad line

- są zakłócenia na linii the line a. connection is bad, the line is crackling

- bezpłatna linia telefoniczna a freephone number GB, a toll-free number US

- linia tramwajowa a tram line a. route

- linia autobusowa a bus route a. service

- linia kolejowa Warszawa-Kraków the Warsaw-Cracow (railway) line

- tramwaj linii 33 the number 33 tram

- w ostatniej linii na tej stronie jest błąd there’s a mistake in the last line of the a. this page

- możesz pisać w tej samej linii you can write on the same line

- linia produkcyjna/montażowa the production/assembly line

- linia do rozlewu piwa (butelkowego) a beer bottling line; (puszkowego) a beer canning line

- uruchomić/zatrzymać linię to start/to stop the line

- linia frontu the front line

- nieprzyjaciel przypuścił atak na całej linii the enemy attacked along the whole front

- udało im się wydostać poza linię okrążenia they managed to break out of the encirclement

- walczyć w pierwszej linii to fight in the front line

- linia umocnień wroga the enemy’s line of fortifications

- żołnierz z pierwszej linii a front-line soldier

- krewni w linii prostej relatives a. kin in the direct line, lineal ancestors and descendants

- powinowaci w linii prostej spouse’s relatives in the direct line

- krewni z linii matki/ojca relatives on the mother’s/father’s side

- na nim wygaśnie linia rodu with him the male line of the family will end

- pochodzić w prostej linii od kogoś to be a direct descendant of sb, to be directly descended from sb

- linia boczna collateral line

- linia wstępująca a. wstępna lineal ancestors

- linia zstępująca a. zstępna lineal descendants

- linia ideologiczna/polityczna (partii) the ideological/political line (of a party)

- linia obrony/rozumowania a line of defence/thought

- trzymać się obranej linii postępowania to stick to a chosen course of action

- linia pisma a line of type

- linia tekstu line (of text)

- linia głowy/serca the head/heart line

- linia losu the line of fate

- linia życia the life line

- linie papilarne lines on the palm, fingers, and thumb; dermatoglyphics spec.

- pobierać odciski linii papilarnych to take sb’s fingerprints

- piłka wypadła za linię autową the ball went into touch

- linia bramkowa a goal line

- wybić piłkę z linii bramkowej to make a goal-line clearance

- linia startu/mety the starting/finishing line

- □ linia demarkacyjna Polit. line of demarcation, demarcation line

- linia hetmańska/królewska/wieżowa Gry queen/king/rook line

- linia hodowlana a. krwi Zool. bloodline, (breeding) line

- linia kosmetyków Kosmet. line a. range of cosmetics

- linia Maginota Hist. the Maginot line

- linia melodyczna/kompozycyjna Literat., Muz. melodic/compositional line

- linia naboczna Anat. lateral line (system)

- linia opanowana Gry controlled square

- linia przestrzenna Mat. spatial line

- linia przesyłowa Elektr. transmission line

- linia średnicowa Kolej. cross-town line

- linia telekomunikacyjna Telekom. telecommunication(s) line

- linia wodna Żegl. waterline

- linia zabudowy Archit. building line

- linia zmiany daty Geog. date line, International Date Line

- linie lotnicze Lotn. airline

- Polskie Linie Lotnicze "Lot" Lot Polish Airlines

- linie oceaniczne ocean lines

■ pod linię książk. lined up, in a line

- w linii prostej in a straight a. direct line

- stąd do miasta jest w linii prostej 5 kilometrów as the crow flies it’s five kilometres from here to the town, the town is five kilometres away as the crow flies

- na linii oczu at eye level

- dbać o linię pot. to watch one’s figure

- mieć a. zachowywać a. trzymać linię pot. to have a good a. slim figure, to keep one’s figure

- iść po linii najmniejszego oporu pot. to take a. follow the line of least resistance, to take the path of least resistance US

- klęska/klapa na całej linii a complete disaster/washout

- ponieść porażkę na całej linii to get a (real) hiding

- odnieść zwycięstwo na całej linii to win an outright victory

- przegrał wybory na całej linii he suffered a crushing defeat in the election

- nowa metoda zawiodła na całej linii the new method has been a complete a. total failure

- odróżniać złe od dobrego to distinguish (the difference) between good and evil

- odróżnić oryginał od falsyfikatu to distinguish the original from the forgery

- on nie odróżnia kolorów he’s colour-blind

- bardzo trudno odróżnić, który ptak jest samiczką, a który samczykiem it’s very hard to tell which bird is male and which is female

- w ciemnościach nie mógł odróżnić marki samochodu he couldn’t distinguish the make of the car in the dark

- jaśniejsza skóra odróżniała go wyraźnie od rówieśników his pale complexion clearly distinguished him from his peers

- nie odróżniali się niczym od nas nothing distinguished them from us

- grzane piwo mulled beer

- piwo jasne light beer, lager

- piwo ciemne dark beer

- piwo bezalkoholowe non-alcoholic beer

- kufel piwa a tankard of ale

- chodźmy na piwo! let’s go and have a beer!

- słownictwo spod budki z piwem przen., pejor. vulgar language, locker-room language

- typ spod budki z piwem przen., pejor. lager lout

- dwa piwa, proszę! two beers, please!

- wypił trzy piwa he had three beers

- postawić ci piwo? can I buy you a beer?

□ piwo pełne heavy a. bitter beer

■ nawarzyć (sobie) piwa to make trouble for oneself

- wypić piwo, którego się nawarzyło to face the music

- dać komuś na piwo pot. to tip sb

- to małe piwo! (to łatwe) it’s a piece of cake!; (to nieważne) it’s nothing!

- pozwolić komuś coś zrobić a. na zrobienie czegoś to let sb do sth a. to allow sb to do sth

- na wszystko mu pozwalają they let him do whatever he likes

- rodzice nie pozwalali mi wracać po zmroku my parents wouldn’t let me come (back) home after dark

- pozwólcie mu mówić let him speak

- pozwolono mi wejść/go zobaczyć I was allowed (to go) inside/to see him

- nie pozwolę, żeby mnie wykorzystywali! I won’t have them exploit me!

- nie możemy pozwolić, żeby mieszkali w hotelu we can’t have them staying in a hotel

- nie pozwól się tak traktować don’t let them treat you like that

- pozwoli pan, że o coś zapytam książk. let me ask you something

- a teraz, jeśli pan pozwoli, chciałbym… książk. now, if you permit, I would like to… książk.

- pozwoli pan, że się przedstawię książk. allow me to a. let me introduce myself książk.

- pozwoli pan, że dokończę książk. please, let me finish

- pozwolą panowie, że panów opuszczę książk. would you excuse me, gentlemen książk.

- pozwól, że zapalę książk. do you mind if I smoke?

- pani pozwoli płaszcz książk. allow me to take your coat książk.

- pozwoli pani jeszcze herbaty? książk. would you care for some more tea? książk.

- jeżeli czas/pogoda pozwoli if time/the weather permits

- to nam pozwoli ograniczyć koszty this will permit us to cut the costs

- wzruszenie nie pozwalało mu mówić he was so moved (that) he couldn’t utter a word

- duma nie pozwala jej przyznać się do błędu her pride won’t let her admit she made a mistake

- pozwól no tutaj come here, please

- niech pani pozwoli na chwileczkę could you come here for a moment, please?

- nie mogę sobie pozwolić, żeby poświęcać na to tyle czasu I can’t afford to spend so much time on this

- za dużo sobie pozwalać (w stosunku do kogoś) to take liberties (with sb)

- nie pozwalaj sobie! what a cheek!

- pozwalać sobie na niestosowne uwagi to make improper remarks

- nigdy bym sobie na coś takiego nie pozwolił! I would have never done such a thing!

- pozwolę sobie przeczytać ten fragment let me read this fragment

- pozwalam a. pozwolę sobie przypomnieć, że… let me remind you that…

- rzucić coś a. czymś to throw sth

- rzucić w kogoś kamieniem to throw a stone at sb

- rzucić coś w kąt to throw sth aside

- rzucić komuś koniec liny to throw sb one end of a rope

- rzucić sieci to cast the nets

- rzucić kotwicę to drop a. cast anchor

- rzucić broń to drop one’s weapons

- rzuć broń! drop the gun!

- rzucić monetą to toss a coin

- rzucić monetą, kto pójdzie to toss up who should go

- rzućmy monetą let’s toss for it

- rzucić przeciwnika na deski to throw one’s opponent to the ground

- wichura rzuciła nim o ścianę the wind threw him against the wall

- zahamował tak ostro, że aż go rzuciło na szybę he braked so abruptly that he was thrown against the windscreen

- rzucać głową/ramionami to toss one’s head/arms

- konie rzucały łbami the horses were tossing their heads

- fale rzucały statkiem waves tossed the ship about

- samolotem rzucało the plane was tossed about

- samochód rzucał na wybojach the car bumped over the rutted road

- rzucały nim drgawki he was shaken by convulsions

- rzucić oddziały do natarcia to send the troops into battle

- rzucić na rynek nowy produkt to launch a new product

- do sklepu rzucili masło/mięso pot. there’s some butter/meat at the grocery

- latarnia rzucała krąg światła na chodnik the street lamp cast a ring of light on the pavement

- rzucić nowe światło na coś przen. [dowód, odkrycie] to shed new light on sth

- rzucić obraz na ścianę/ekran to throw an image onto a wall/screen

- rzucić coś na papier to put sth on paper

- ciemny wzór rzucony na białe tło a dark pattern against a white background

- rzucić na kogoś urok to cast a spell on sb

- rzucić na kogoś klątwę (przekląć) to cast a curse on sb; (wykląć) to anathematise sb

- rzucić komuś wyzwanie to throw down the gauntlet to sb

- rzucić komuś spojrzenie pełne nienawiści to throw sb a look of hatred

- rzucić na coś okiem to have a look at sth

- rzucić na kogoś podejrzenie to cast suspicion on sb

- rzucać uwagi to make remarks

- rzucić przekleństwo to curse

- rzucać kurwami wulg. to eff and blind pot.

- rzucić komuś w twarz obelgę to throw an insult at sb

- rzucić myśl a. pomysł, żeby… to come up with an idea to…

- rzucić hasło do odmarszu to give an order to depart

- rzucić hasło odnowy moralnej to call for moral revival

- „zobaczysz, że mam rację” – rzucił na odchodnym ‘you’ll see I was right,’ was his parting shot

- rzucić most przez rzekę to throw a bridge over a river

- chłopak ją rzucił her boyfriend dumped her

- rzucił ją dla młodszej he left her for a younger woman

- rzucić szkołę to give up a. quit school

- rzucić wszystko w diabły pot. to let it all go to hell

- rzucił wszystko i wyjechał he dropped everything and left

- rzucił wszystko i wybiegł z domu he dropped everything and ran outside

- rzucić się w przepaść/z okna to throw oneself off a rock/out of a window

- rzucić się pod pociąg to throw oneself in front of a train

- rzucić się na ziemię/łóżko to throw oneself on the ground/bed

- rzucić się komuś na szyję a. w ramiona a. w objęcia to throw oneself into sb’s arms

- rzucić się komuś do kolan a. stóp przest. to throw oneself at sb’s feet

- rzucić się do drzwi to rush towards the door

- rzucić się do przodu to lunge forward

- rzucić się do ucieczki to dart away

- rzucić się w pościg za kimś to dart after sb

- rzucić się komuś na ratunek to rush to sb’s rescue

- rzucić się na kogoś z nożem to lunge at sb with a knife

- rzucił się na niego pies he was attacked by a dog

- rzucić się w wir pracy to throw oneself into work

- rzucił się na jedzenie he attacked the food ravenously

- rzucać się na książki to read voraciously

- rzucić się robić coś to rush to do sth

- wszyscy rzucili się kupować maski gazowe people rushed to buy gas masks

- rzucać się przez sen to toss about in one’s sleep

- ryba rzucała się na piasku the fish was thrashing about on the sand

- rzucił się na to oskarżenie he bridled at the accusation

- rzuciła się gangrena gangrene set in

- rzuciło jej się na płuca/nerki her lungs/kidneys were affected

- na mózg a. rozum mu się rzuciło it made him crazy

- rzucił się i kupił jej złoty pierścionek he lashed out and bought her a gold ring

■ rzucać mięsem pot. to hurl abuse

- rzucać się w oczy to be conspicuous, to stick out

- od razu rzucało się w oczy, że… it was clearly visible that…

- rzuciło mi się w oczy, że… I noticed that…

- rzucający/nierzucający się w oczy conspicuous/inconspicuous

- ciemne kolory wysmuklają sylwetkę dark colours have a slimming effect

1. vt

1) [jedzenie, kawę] to make

2) (= wykonywać) to do

3) (= powodować) to cause

2. vi

pot (= wykonywać pracę) to work

robić się vr (= stawać się) to become